İSTANKÖY - KOS ADASI

İstanköy - Kos Adası
Kos ( İstanköy ) Bodrum Yarımadası'nın karşısında, Anadolu'dan 8 mil uzakta yer alan bir Ege adasıdır. Yunanistan'in 12 Adalar Vilayeti'ne bağlıdır. 2005 rakamlarına göre nüfusu 30.500'dür. Adada turizm oldukça gelişmiştir. Antik kalıntılar bulunmaktadır. İstanköy şehrinde yer alan ve hekim Hipokrat ile ilişkilendirilen bir ağaç ( Hipokrat Ağacı ) meşhurdur. Adada yaşayan halkın bir bölümü Yunanistan vatandaşı Türk ve Müslümanlardan oluşur. Sayıları 2.000 ila 3.000 arası olduğu tahmin edilen Türk kökenli nüfus ağırlıklı olararak Platani köyünde ve Kos ( İstanköy ) şehir merkezinde yaşar.

Oniki Ada grubuna bağlı olarak Ege Denizi 'nde Karya sahiline yakın bir durumdadır. Kos adası ( İstanköy adası ) ayrıca, Meropis ve Nymphsea olarak da bilinir.

Diodrus Siculus ve Strabo onu iyi takviye edilmiş liman olarak tanımlarlar. Onun pozisyonu,adada meşhur olarak kabul edilen şarapları ile zengin iken Ege ticareti için yüksek önem verir.

Büyük İskender ve Mısırlı Ptolemies'in idaresi altında iken ( M.S. 336'dan beri ) kasaba Ege'deki büyük merkezlerin birinde gelişti. Josepheus Strabo'dan aktarım yoluyla sonucu şöyle der, Mithridates, Kraliçe Cleopatra tarafından oraya depo edilmiş altınları gidip-getirmesi için yollanır. Herod'un bir yıllık maaşı atletik oyunlarda ödül kazananın kari için sağlamak zorunda olduğu söylenir. Josephus ve oraya oğlu Herod için bir heykel dikildi.


Tarih
Adaya ilk olarak Karyalılar yerleşir. Dorlar MÖ 11 yüzyılda istila ederler ve adayı Delian League ( Yunan Şehir Devletleri ) ye bağlarlar.

Adayı Persler iki defa istila ederlerse de başarılı olamazlar ve kovulurlar. Pers savaşları nın Yunan kültürüne ve dolaylı olarak dünya siyasi yaşamınayegane katkısı, oligarşik siyasi yapılanmanın yıkılması ve demokrasinin tartışılmaya başlaması şeklinde olur. Nitekim Ada'daki döneminde var olan zorba hükümdarlar yıkılır ve demokrasi tartışılmaya başlanır. Ada, Rodos ayaklanmasından sonra güney doğu Ege'de önemli bir Atinalı istasyonu olarak hizmet vermiştir.

MÖ 336'da Demokrasi tesis edilir. Sosyal savaş (358-355) süresince yardımları nedeni ile zayıflayan Atina kuvvetleri onu birkaç yıllığına Carian prensi Mausollus a bırakırlar. MÖ 366'da Kos kasabası inşa edilir. Kısa bir zaman sonra Bizans İmparatorluğu ve Roma İmparatorluğu'nun bir parçası olur. Hellenistik çağda Kos Zenith in refahını elde eder. Onun başarısı Mısır kralları tarafından takdir edilir ve ada Mısırlılar tarafından bir dış askeri merkez olarak deniz kuvvetlerinin Ege'yi gözlemesi için kullanırlar. Ada ilerleyen dönemde Ptolamaic hanedanlığında prenslerin eğitimi için gözde dinlenme yeri haline gelir. Adanın en bilinen evletları, hekim Hippocrates, ressam Apelles, şair Philates ve Theocritus'dur. Korsanların fırsatçı akınları ve şiddetli depremler hariç, ada barışın bozulmasına nadiren tanık olur. Büyük komşusunun öncülüğünü takiben Rodos ve Kos genellikle Romalılara karşı dostça davranış göterir. M.S. 53'de serbest şehir yapılır. Ada daha sonra Venedik lilerce zapt edilir ve onlar adayı Saint John şovalyelerine satarlar. İki yüzyıl sonra şovalyeler Türk istilası ile yüzleşirler ve adayı Osmanlılara bırakırlar ( 1525 ). Osmanlı İmparatorluğu adayı 1912'de İtalyanlara transfer edilene kadar 400 yıl yönetir. II. Dünya Savaşında ada 1945 yılına kadar Almanların elinde kalır. Savaş sonunda Birleşik Krallık ın korumasında iken 1947 yılında Yunanistan'a devredilir.


Coğrafya
Ada, Antik çağ zamanında deprem ve çökme sonrası ayrılmış bulunan dağ zincirinin bir parçasıdır. Bu dağlar Kalymnos ve Kappari'yi içine alır ki onlar 70 meter su altı yarığıyla ayrılır. Kos'da ceoğrafik şekillenmeyle ilgili olan geniş farklı kayalar vardır. Bunlar içinde önemlisi Quatemary tabakasıdır. Memeli fosil kalıntıları at, suaygırı ve fil gibi bulunmuştur. Filin dev donanımlı fosil dişi Atina Üniversitesi Paleontoloji müzesinde sergilenmektedir.

İstanköy adasının sahilleri Karpat Denizi suları ile yıkanır. Sahili 112 km uzunluğundadır. Onu ana endüstrisi turizm olmaya yöneltir.

Tarım ada halkının pek çoğunun birincil işidir. Buğday ve mısırın yanı sıra ana ekin üzüm, incir, zeytin, badem, domates dir.

Kültür
Ada bir turist ve kültür merkezidir. Beyaz badanalı binalar pek çok hotel, restaurant ve az sayıda gece klüplerini içerir. Bar Sokakları meşhurdur. Kasaba liman girişinde 1315 yılında Rodos'un Saint Jean şövalyeleri tarafından yapılan 14. yüzyıl hisarına sahiptir.

Antik çağ hekimi Hippocrates'in İstanköy'de doğduğu düşünülür. Hippocrates'in ağacı kasabanın merkezindedir. Bir düşünce tapınağı, şimdi yaşlı ağacın dalları, yapı iskelesi kerestesi ile desteklenir. Küçük şehir ayrıca Ululararası Enstitüsü ne yuvadır. Hipokrat müzesi ona adanır. Enstitünün yanı Asklepieion harabeleridir. Orada Herodicus ( MÖ 5 yüzyıl Trakyalı hekimdir, doğum yeri Slymbria Silivri Hippocrates'in öğrencisi olduğu düşünülmektedir. ) Hippocrates hekimliğini düşünüyordu.

İstanköy'ün ana köyleri : Kardemena, Kefalos, Tigaki, Antimachia, Mastihar, Marmari ve Pyli dir.

Daha küçükleri : Zia, Zipari, Lagoudi ve Asfendiou dur.

Kardemena genç İngiliz tatilcileri için şimdi popüler bir dinlenme yeridir ve çok sayıda gece kulübüne sahiptir.

Din
En yaygın din Rum Ortodoksluğudur. Adadaki en büyük dini azınlık ise Türk kökenli olan Müslümanlardır. İstanköy'de ayrıca çok sayıda cami ve bir Latin Katolik Kilisesi de vardır. Kos merkezindeki Defterdar Cami ve Platani köyündeki cami sadece dini bayramlarda ibadete açılmaktadır.

İkinci Dünya Savaşı'nda Naziler tarafından ortadan kaldırılan sinagog, İstanköy'deki Yahudi Cemaati tarafından uzun süredir kullanılamamaktadır. Ancak yakın zamanda restore edilmiş ve İbrahimî dinin sembolü olarak dokunulmamış bir şekilde varlığını sürdürmektedir. Sinagog İstanköy Belediyesi tarafından çeşitli kültürel faaliyetlerde kullanılmaktadır.